چالش های صنایع كوچك و متوسط
از جانمایی رانتی تا مشکلات آب و برق
به گزارش مستر کار، یک کارشناس اقتصادی اعتقاد دارد همچون مشکلات ساختاری صنایع کوچک و متوسط در شهرک های صنعتی، جانمایی اشتباه شهرک ها بر اساس رانت است؛ به صورتی که هر جا یک شرکت درست شده که عمدتا گرفتار مشکلات مختلف، بخصوص مشکلات زیرساختی همچون آب، فاضلاب برق و راه هستند.
به گزارش مستر کار به نقل از ایسنا، بر مبنای جدید ترین آمار انتشار یافته از جانب سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی، تا آخر خرداد سال جاری ۵۰۹ شهرک صنعتی و ۳۳۸ ناحیه صنعتی در کشور به بهره برداری رسیده که ۴۹ هزار و ۵۲۹ واحد صنعتی در آنها مستقر شده و زمینه اشتغال بیشتر از ۹۸۷ هزار نفر را در کشور فراهم نموده است.
البته نتیجه طرح پایش واحدهای صنعتی غیرفعال نشان میدهد که ۱۲ هزار و ۶۷ واحد راکد، شامل ۶۸۱۴ واحد در داخل شهرک ها و نواحی صنعتی و ۵۲۵۳ واحد در خارج از آنها وجود دارد که ۶۲ درصد آنها از راه شیوه های فنی بازفعال سازی، امکان راه اندازی مجدد دارند و در صورت تحقق آن، بیشتر از ۱۶۷ هزار فرصت شغلی جدید ایجاد خواهد شد و سازمان صنایع کوچک هم سالانه برای احیای برخی از این واحدها برنامه ریزی می کند. همینطور بنا بر اعلام مدیران بنگاه های اقتصادی راکد، ۴۴ درصد از واحدهای غیرفعال مشکل کمبود نقدینگی، ۱۶ درصد مشکل نبود تقاضا و بازار، ۱۱ درصد مشکل کمبود مواد اولیه، ۱۰ درصد مشکل فرسودگی ماشین آلات، ۹ درصد مشکلات حقوقی با سازمان ها و دستگاه ها، ۸ درصد مشکلات زیرساختی و ۲ درصد مشکلات مالکیتی و سهامداری دارند.
علی رسولیان، رئیس سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی، در روز پشتیبانی از صنایع کوچک سال گذشته، گفته بود که سهم صنایع کوچک و متوسط از صنایع کشور حدود ۸۰ درصد و از اشتغالزایی ۴۵ درصد است.
اما صنایع کوچک هم به نوبه خود با چالش هایی مواجهند. همچون این که صنایع بزرگ به سبب قدرتی که دارند، منابع بیشتری جذب می کنند و در نتیجه سهم بسیار بیشتری در ارزش افزوده کشور دارند. در طرف مقابل صدای صنایع کوچک و مشکلات آنها کمتر شنیده می شود که مشکلاتی زیرساختی همچون آنها است. همینطور نبود شرایط لازم برای رشد این بنگاه ها و احتمال شکست و ریزش واحدهای کوچک و متوسط همچون دیگر مشکلات جدی این حوزه است.
سهم بالای بنگاه های کوچک و متوسط در ساختار صنعتی ایران
در این رابطه حسین حقگو در گفتگو با ایسنا، با اشاره به فعالیت حدود ۸۹ هزار بنگاه صنعتی در کشور، اظهار نمود: از این تعداد حدود ۸۴ هزار واحد، بنگاه کوچک و متوسط هستند. ازاین رو بخش عمده ساختار صنعتی ایران مبتنی بر بنگاه های کوچک و متوسط است، اما به لحاظ ارزش افزوده این بنگاه های بزرگ هستند که بخش عمده ارزش افزوده صنعتی و کل کشور و همینطور صادرات را تشکیل میدهند.
صدای بنگاه های کوچک کمتر شنیده می شود؛ چون پراکنده هستند، چارچوب مشترکی برای هماهنگی ندارند و سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی هم که متولی صنایع کوچک است سهم زیادی در قدرت سیاسی و حاکمیت ندارد.
وی با اعلان اینکه صدای بنگاه های بزرگ بیشتر شنیده می شود و با عنایت به قدرتی که دارند بهتر می توانند مشکلاتشان را بیان و حل کنند، خاطرنشان کرد: اما در مقابل صدای بنگاه های کوچک کمتر شنیده می شود؛ چون پراکنده هستند، چارچوب مشترکی برای هماهنگی ندارند و سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی هم که متولی صنایع کوچک است سهم زیادی در قدرت سیاسی و حاکمیت ندارد. در اصل رئیس این سازمان از معاونان غیرستادی وزارت صمت است. به سبب همین شرایط صنایع کوچک نتوانستند منابع زیادی جذب کنند.
اما به قول این کارشناس اقتصادی سرمایه بری کم، اشتغالزایی بالا، مدیریت سهل و امکان ورود افراد مختلف، انعطاف پذیری و تأثیر صنایع کوچک بر محرومیت زدایی مناطق و توزیع درآمد همچون مزیت های صنایع کوچک و متوسط است.
کره با ۱۶۰۰ میلیارد دلار جی دی پی، ۵۰ شهرک صنعتی دارد؛ ایران بیشتر از ۸۰۰ تا!
حقگو در ادامه با اشاره به فعالیت حدود ۸۴۷ شهرک و ناحیه صنعتی با ۴۸ هزار واحد کوچک و متوسط، خاطرنشان کرد: در حالیکه کره با حدود ۱۶۰۰ میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی و صادرات عظیم، کمتر از ۵۰ شهرک صنعتی دارد. در واقع ساختاری که صنایع کوچک را در برگرفته گرفتار مشکل است. از دیگر مشکلات ساختاری شهرک ها جانمایی اشتباه بر اساس فشار سیاسی و رانت است؛ به صورتی که هر جا یک شرکت درست شده که عمدتا گرفتار مشکلات مختلف، بخصوص مشکلات زیرساختی همچون آب، فاضلاب برق و راه هستند.
همچنین به قول وی عده ای زمین می خرند و آنرا راکد نگه می دارند تا قیمت افزایش پیدا کند. ازاین رو به صورت کلی واحدهای کوچک و متوسط هم به لحاظ فردی و هم به لحاظ ساختاری و سیاست گذاری مشکلاتی دارند.
در اقتصاد ایران بنگاه های بزرگ، بزرگ به دنیا می آید و اکثرا هم مثل پتروشیمی، فولاد و خودرو خصولتی و رانتی هستند، اما بنگاه های کوچک، بزرگ نمی گردد.
حقگو با اعلان اینکه یکی دیگر از نقص های صنایع کوچک و متوسط اینست که بنگاه های کوچک بزرگ نمی شوند، خاطرنشان کرد: در اقتصاد ایران بنگاه های بزرگ، بزرگ به دنیا می آیند و اکثرا هم مثل پتروشیمی، فولاد و خودرو خصولتی و رانتی هستند، اما بنگاه های کوچک، بزرگ نمی شوند. بلکه حتی ریزش می کنند که این برخلاف رویه حاکم در دنیاست. اما در ایران، دولت به جای حل مشکلات کلان اقتصادی و فراهم کردن شرایط رشد واحدهای کوچک، با دادن تسهیلات به واحدهایی که ادامه فعالیت آنها توجیه ندارد، در چارچوب احیای واحدهای راکد، آنها را سرپا نگه می دارد. ازاین رو امکان دارد پس از کم شدن این حمایت ها، باردیگر این واحدها غیرفعال شوند.
این کارشناس اقتصادی بیان این که اگر واحدهای کوچک نمی توانند بزرگ شوند، یعنی شرایط اقتصادی به نفع تولید نیست، اظهار نمود: طی سالهای قبل رویکرد مدیران سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی همواره احیای واحدهای راکد بوده، اما آماری از تعداد واحدهایی که کلا تعطیل شدند منتشر نمی گردد. اما رشد واحدها باید روند طبیعی خویش را بپیماید و اگر واحدی به هر علت توان رقابت نداشت، تعطیل شود.
اولویت صنایع کوچک است یا بزرگ؟
وی در انتها تصریح کرد که دوگانگی بین توسعه بنگاه های کوچک و متوسط یا بزرگ وجود ندارد و اظهار داشت: بنگاه های کوچک و بزرگ باید در یک زنجیره فعالیت کنند. در این زنجیره واحدهای کوچک و بزرگ متناسب با ظرفیت ها پیوند می خورند و یک برند را خلق می کنند که توانایی صادرات و در تحقیق و توسعه را داشته باشد.
گفتنی است ۲۱ مرداد ماه بعنوان روز پشتیبانی از صنایع کوچک نامگذاری شده است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب